woj. śląskie, 42-506 Będzin, ul. Barlickiego
Pomnik zbudowano w 1925 roku, w pobliżu wiaduktu, przy ówczesnej ul. Kościuszki. Jego fundatorzy pozostają nieznani. Najprawdopodobniej były to wpływowe osoby związane z miejscowym przemysłem. Wskazuje na to chociażby fakt, iż pomnik stanął na terenie należącym do lokalnej cementowni. Na początku sierpnia dokonano jego poświęcenia. Podczas uroczystości przemówienie wygłosił redaktor gazety „Iskra” - Tadeusz Opioła. Niestety nie wiadomo czy zostały tam wówczas złożone prochy poległych żołnierzy bądź ziemia z pól bitew.
Nie obyło się bez kontrowersji. Pomysł wzniesienia pomnika wywołał wśród grodzieckiej społeczności ożywioną dyskusję, która przerodziła się w polityczną awanturę. De facto była to kolejna odsłona lokalnej wojny o władzę w Grodźcu między tutejszymi przedstawicielami przemysłu a socjalistami. Oto fragment artykułu opublikowanego w sierpniu 1925 roku, na łamach organu prasowego Polskiej Partii Socjalistycznej – „Głosu Zagłębia”:
[...] Grupka tzw. inteligencji krząta się tu u nas w Grodźcu nad ufundowaniem płyty dla „nieznanego żołnierza”. Od miesiąca czasu trwa już zatarg pomiędzy włościanami a komitetem co do miejsca umieszczenia płyty (…). W dniu 30 lipca r. b., po zebraniu które w tej sprawie odbyło się w klubie Grodz. Tow. ciekawi mieli sposobność około godz. 11 wiecz. usłyszeć dalszy ciąg dyskusji na ulicy, a mianowicie: „co z wami, chamami, można zrobić. Macie szczęście, że na zebraniu był obecny p. Rażniewski, bo inaczej dostalibyście po pysku.
Obecność przy grodzieckim pomniku była jednym z elementów ważnych uroczystości państwowych m.in. z okazji imienin marszałka Józefa Piłsudskiego, świąt: 3 maja oraz 11 listopada. Pomnik istniał kilkanaście lat. Został zniszczony podczas drugiej wojny światowej.
Nowy pomnik znajduje się przy obecnej ul. Barlickiego, w pobliżu miejsca gdzie stał jego przedwojenny poprzednik. Powstał dzięki Towarzystwu Przyjaciół Grodźca. Został odsłonięty w roku 1997. Zaprojektował go dr inż. arch. R. Malina. Znajduje się na nim tablica, która pochodzi z przedwojennego miejsca pamięci. W momencie rozpoczęcie wojny została ukryta w szkole podstawowej nr 3 i odnaleziona dopiero podczas remontu placówki, w 1994 roku. Nie wiadomo co stało się z drugą tablicą, która także znajdowała się na pierwszym pomniku. Co ciekawe, umieszczono ją dopiero jakiś czas po jego zbudowaniu. Widniały na niej nazwiska kilku żołnierzy poległych podczas wojny polsko-bolszewickiej. Niewykluczone, że zaginiona tablica nadal znajduje się na terenie Grodźca.
-----
źródło: https://klubzaglebiowski.wordpress.com/
info: 2023.11.05
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz