woj. śląskie, 41-902 Bytom, ul. Piekarska
Cmentarz żydowski tzw. nowy w Bytomiu ma dużą wartość historyczną i symboliczną. Jego granice są wyznaczone historycznym ogrodzeniem od północy, południa i zachodu, a do wschodu – ogrodzeniem współczesnym. Oprócz znacznej liczby nagrobków zachowały się m.in. dom przedpogrzebowy, budynek opiekuna cmentarza, częściowo wspomniane ceglane ogrodzenie oraz starodrzew. Właścicielem jest Gmina Wyznaniowa Żydowska w Katowicach.
"Nowy" cmentarz żydowski w Bytomiu zlokalizowano w północnej części miasta, na tzw. Przedmieściu Piekarskim, przy dzisiejszej ulicy Piekarskiej, naprzeciwko chrześcijańskiego cmentarza Mater Dolorosa.
Fundatorem działki, ogrodzenia i domu przedpogrzebowego był dr praw Otto Friedländer, o czym też informuje tablica pamiątkowa, zawieszona na południowej ścianie wewnątrz hali ceremonialnej. Obiekty te powstały w 1866 roku wedle projektu przygotowanego przez mistrza budowlanego Goldsteina. Nieznacznie później zbudowano dom bractwa pogrzebowego.
Cmentarz – zgodnie z panującym zwyczajem – otwarty został we wrześniu 1867 roku, na krótko przed rozpoczęciem nowego żydowskiego roku 5628. Dzięki skrupulatnie prowadzonym rejestrom pochówków, wiadomo, że jako pierwsza spoczęła na nim panna Handel Münzer, zmarła 20 września 1867 roku w wieku 22 lat.
Na cmentarzu do połowy listopada 1940 roku, kiedy to zaprzestano dalszych wpisów do rejestru pochówków, pogrzebano łącznie 3017 osób. Ostatnią wpisaną był Ludwig Fröhlich, zmarły 13 października 1940 roku w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym Dachau, którego prochy wykupiła rodzina i sprowadziła celem pochówku do Bytomia. Pogrzeby odbywały się jednak aż do połowy 1942 roku. Jako ostatnia indywidualna osoba w okresie II wojny światowej spoczęła na nim najprawdopodobniej wdowa Pauline Dzialoszynski z domu Sonnenfeld, zmarła z przyczyn naturalnych 2 czerwca 1942 roku, w wieku niemal 80 lat.
Po zakończeniu II wojny światowej nekropolia została oddana we władanie Kongregacji Wyznania Mojżeszowego w Bytomiu. Do dziś jest to cmentarz czynny i wykorzystywany regularnie do celów pochówkowych.
-----
źródło: https://sztetl.org.pl
info: 2023.05.20
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz