woj. śląskie, powiat będziński, gmina Siewierz, Wojkowice Kościelne, ul. Kościelna
Kościół został wybudowany na przełomie XII i XIII wieku, prawdopodobnie w latach 1200–1229 przez właściciela Wojkowic Kościelnych z rodu Nowina. W 1625 roku ks. Marcin Zelbrzykowski (lub Zelbrychowicz) sprowadził do kościoła obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, co rozpoczęło kult maryjny w świątyni, a sam obraz jest uważany przez wiernych za "słynący łaskami".
Świątynia została uszkodzona w czasie II wojny światowej, a podczas jej trwania Niemcy zdemontowali dzwony z kościelnej wieży w celu przetopu na cele wojenne.
W 1984 roku doszło do pożaru kościoła, po tym wydarzeniu świątynia została kompleksowo odrestaurowana. Wojkowicka świątynia jest jedynym w Polsce sanktuarium Matki Bożej Dobrej Drogi. Zostało ono erygowane 27 czerwca 1987 przez biskupa Stanisława Nowaka.
Około 2012 roku znaleziono ludzkie szczątki podczas prac przy fundamentach świątyni.
Pierwotny kościół został wzniesiony w stylu romańskim. Romański charakter zachowały: prostokątne kolebkowe prezbiterium z ciosów kamiennych, zakrystia przekształcona w skarbiec oraz fragment nawy. Świątynia była przebudowywana w 1618, 1700 i 1750 roku oraz po II wojnie światowej. Obecny styl świątyni można określić jako neoromański. Jest to jednonawowy kościół z dwiema bocznymi wnękami (kruchtami), dach został pokryty blachą, z jedną wieżą z barokowym hełmem z ośmioboczną latarnią oraz z sygnaturką zaopatrzoną w najmniejszy dzwon. Nawę zamyka empora z organami, a ponad nią znajdują się dwie loże.
W prezbiterium znajduje się barokowy ołtarz główny pochodzący sprzed 1743 roku, który został ufundowany przez proboszcza Jakuba Koniecznego (lub Kieniewicza) z Pilicy. Autorstwo przypisywane jest śląskiemu rzeźbiarzowi Pawłowi Walentego Wiązkowiczowi (Więckiewiczowi) z warsztatem. Ołtarz wykazuje wpływy wzorów architekta i jezuity Andrei del Pozza i luźno nawiązuje do formy ołtarza z kościoła św. Ignacego w Rzymie autorstwa tegoż Pozza. Do rzymskiego wzoru zbliżony jest kulisowy portyk kolumnowy. Św. Marcin został przedstawiony w płaskorzeźbionej nadstawce, jego przedstawienie otaczają wolutowe spływy z postaciami aniołów. Przy obrazie wisiało pięć sznurów korali, które stanowiły wyraz nabożeństwa parafian. Ołtarz poddawano renowacji w latach 1809–1811 oraz w 1956 roku. Po pożarze w 1984 roku ołtarz został niefachowo odbudowany, przez co jest daleki od pierwotnej wersji i brak mu niemal wszystkich oryginalnych ornamentów oraz figur poza figurą św. Doroty lub Katarzyny, która jest pokryta grubą warstwą pozłoty, co utrudnia jej dokładną analizę.
W barokowym ołtarzu głównym znajduje się źle zachowany gotycki obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem typu hodegetria, który powstał około 1440–1450 roku. Został namalowany temperą na desce; podłoże składa się z trzech sklejonych desek. Przedstawia Matkę Boską w różowej sukience i ciemnozielonym płaszczu oraz dzieciątko Jezus w szarozielonej tunice. Dzieło jest zbliżone np. do XV-wiecznego wizerunku Matki Bożej Błędowskiej z kościoła św. Michała Archanioła w Błędowie. Obraz otaczają wspomniane ornamenty i figura św. Marcina oraz świętej Doroty lub Katarzyny.
Na prawo od ołtarza głównego umieszczono niewielką rokokową ambonę, którą wieńczą główki aniołków, zaś na lewo znajduje się ołtarz boczny z XVIII wieku w stylu późnego baroku, w którym wisi obraz św. Antoniego, na którym święty otrzymuje Dzieciątko Jezus od Matki Bożej, a także obraz św. Wiktorii umieszczony w zwieńczeniu ołtarza. Obok drugiego późnobarokowego bocznego ołtarza z XVIII wieku stoi kamienna chrzcielnica ozdobiona herbem Prus oraz inicjałami kapłana Jakuba Koniecznego, który proboszczem parafii wojkowickiej w latach 1726–1743.
Na emporze znajdują się organy zbudowane przypuszczalnie w XIX wieku, z klasycystycznym prospektem, ozdobionym złoconymi dekoracjami snycerskimi. Organy dysponują dziesięcioma głosami, mają jeden manuał i jedną klawiaturę nożną; traktura gry i rejestrów mechaniczna.
W świątyni znajduje się również lawaterz odlany z brązu, wykonany w XV wieku. Ma formę wielobocznej wieżyczki, którą wieńczy rodzaj blankowania oraz stożkowate nakrycie z rytami, które naśladują wygląd dachówek. Na ściankach znajdują się dosyć prymitywne ryty, które przedstawiają Matkę Boską z Dzieciątkiem, świętego Marcina (niepewne), świętego Jana Ewangelistę i dwa anioły. Kurek ozdabia głowa lwa.
Na ścianie kruchty umieszczono tablicę epitafijną pamięci ks. Józefa Sokołówskiego, wojkowickiego proboszcza zmarłego 3 stycznia 1947 roku, a pomiędzy zakrystią a drugą kruchtą znajduje się renesansowy portal z piaskowca.
-----
źródło: internet
info: 2020.12.27
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz